Anayasa Mahkemesi’nin Metin Güneş Başvurusu kararına (B. No: 2017/23083, 28.5.2019 T., 9.7.2019 Tarihli ve 30826 Sayılı Resmi Gazete) konu olayda başvurucu FETÖ/PDY ile bağlantılı suçlardan başlatılan soruşturma kapsamında 15.4.2015 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanmıştır.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan 30.03.2016 tarihli iddianamenin kabul edilmesiyle başvurucu hakkında suç uydurma, iftira, göreve ilişkin sırrın açıklanması, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme, kamu görevine ait araç ve gereçleri suçta kullanma, gizli kalması gereken belgeleri açıklama, yasaklanan bilgileri açıklama, siyasal ve askeri casusluk suçlarını işlediği gerekçesiyle kamu davası açılmıştır.
Başvurucu 3.4.2017 tarihinde hakkında uygulanan tutukluluk süresinin makul olmadığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştur.
Mahkeme başvuruyu 28.5.2019 tarihinde incelemiştir. İnceleme tarihi itibariyle başvurucunun yargılandığı kamu davasının derdest olduğu ve tutukluluk durumunun devam ettiği anlaşılmaktadır. Yani başvurunun incelendiği tarih itibariyle başvurucunun tutuklu kaldığı süre 4 yıl 1 ay 13 gündür.
Anayasa Mahkemesi 4 yıl 1 ay 13 günlük tutukluluk süresinin makul olmadığına yönelik şikayeti haklı bulmamıştır. Mahkemeye göre anılan süre dosya kapsamının özellikleri dikkate alınırsa makuldür. Zira Mahkemeye göre;
- İlk derece mahkemesinin tutuklama gerekçeleri ilgili ve yeterlidir.
- Bunun yanı sıra tutukluluk İncelemeleri en geç otuz günde bir yapılmakta ve duruşmalar da en geç üç ayda bir gerçekleştirilmektedir (toplamda kırkbeş duruşma yapılmıştır).
- Kovuşturma sürecinde sanıklar, katılanlar ve tanıklar dinlemiş, sair deliller toplanmıştır. Bu süreçte mahkemenin hareketsiz kaldığı veya yargılamayı özensiz yürüttüğüne dair bir tespit yoktur.
- FETÖ/PDY kapsamında soruşturmaların (örgütün yapılanmasının boyutu, faaliyetlerinin niteliği, dikkate alınırsa) diğer soruşturmalara göre daha karmaşık olduğu bir gerçektir.
- Başvurucunun üzerine atılı suçun yasada öngörülen tutukluluk süresinin üst sınırı yedi yıldır.
Sonuç olarak Mahkemeye göre; tutukluluk incelemelerinin en geç otuz günde bir, duruşmaların da en geç üç ayda bir yapıldığı bir FETÖ/PDY dosyasında, tutuklama kararında ilgili ve yeterli gerekçeler var ise ve mahkemenin hareketsiz kaldığı ve yargılamada özensiz davrandığı bir dönem yok ise 4 yıl 1 ay 13 günlük tutukluluk süresi örgütün sahip olduğu özellikler nedeniyle makuldür.
İki muhalif üye ise ulaşılan bu sonuca katılmamışlardır. Muhalif üyelere göre tutuklulukta makul süre aşılmıştır. Muhalif üyelerin çoğunluk görüşüne katılmamalarının temel dayanak noktaları ise başvurucunun tutuklanmasına gerekçe olarak gösterilen iddianın somut delillere değil varsayıma dayanması, ilk tutuklama kararından sonra dosyaya yeni bir delil girmemesi ve adli kontrol tedbirlerinin tutuklama ile hedeflenen amaca ulaşıp ulaşmama bakımından değerlendirme yapılırken yeterince gözetilmemesidir.
