18.4.2019 Tarihli Resmi Gazete’de Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Yayımlanmıştır.
18.4.2019 tarihli ve 30749 sayılı Resmi Gazete’de Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Değişiklik Yönetmeliği) yayımlanmıştır. Değişiklik Yönetmeliği ile genel olarak sigorta hakemi olmak için aranan şartlar ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmıştır. Özellikle sigorta hakemlerinde aranacak deneyim şartının belirlenmesinde aranacak ölçütler ile ilgili detaylı hükümler sevk edilmiştir ve sigorta hakemliği sınavı ile ilgili ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir.
Sigorta Hakemliği İçin Aranan Şartlarda Yapılan Değişiklikler
Değişiklik Yönetmeliğinin 4. maddesi ile 17.8.2007 tarihli ve 26616 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğinin “Sigorta hakemleri” kenar başlıklı 13. maddesi şöyle değiştirilmiştir.
“(1) Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen niteliklere sahip olan ve sigorta hakemi olmak isteyen kişiler, gerekli şartları taşıdıklarını gösterir belgelerle birlikte Listeye kaydolmak için Komisyona başvurur. Hakem olmak isteyen kişinin ikametgâhı bir büronun görev alanı içinde kalıyorsa Komisyona başvuru büro aracılığıyla olur.
(2) Sigorta hakemliği başvuruları, sigortacılık alanındaki uzmanlıkları belirtilmek suretiyle yapılır. Bir kişi birden fazla uzmanlık alanı belirtebilir.
(3) Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigorta hakemlerinde aranacak deneyim şartının belirlenmesinde aşağıdaki ölçütler esas alınır:
a) Sigorta hukukunda en az beş yıl veya sigortacılıkta en az on yıl deneyim sahibi olunması ve bu deneyimin kesintisiz olması gerekir.
b) Sigortacılıkta en az on yıl kesintisiz deneyim şartının sağlanmasında;
1) Sigortacılığa ilişkin düzenleme, denetleme ve uygulama alanlarında görev yapan ve mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan memurların,
2) Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinde genel müdür veya genel müdür yardımcısı olarak görev yapanlar ile bu şirketlerin hasar veya hukuk birimlerinde görev yapanların,
3) Birlikte veya sigortacılıkla ilgili özellikli kuruluşlarda genel müdür, genel müdür yardımcısı, genel sekreter, genel sekreter yardımcısı veya koordinatör olarak görev yapanlar ile başka unvanlarla anılsa da bunlara denk unvana sahip görev yapanların,
4) Özel kanunlarına göre sigortacılık faaliyetinde bulunan diğer kuruluşlarda genel müdür veya genel müdür yardımcısı olarak görev alanlar ile bu kurumların hasar veya hukuk birimlerinde görev yapanların,
bu görevlerde geçirdikleri süreler değerlendirmeye alınır.
c) Sigorta hukukunda en az beş yıl deneyim sahibi kabul edilecekler, Türkiye Cumhuriyetinde eğitim veren hukuk fakültelerinden veya denkliği kabul edilen diğer ülkelerdeki hukuk fakültelerinden mezun olanlardan;
1) Sigortayla ilgili davalara bakan mahkemelerde hâkim olarak görev yapmış olanları,
2) Sigortacılığa ilişkin düzenleme ve denetleme kuruluşlarında mevzuatın hazırlanmasında, uygulanmasında görev alan ve mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan memurları,
3) Sigorta davalarında fiilen vekillik yapmış veya sigorta uyuşmazlıklarında sigorta hukuku alanında bilirkişilik yapmış olan avukatları,
kapsar.
ç) Meslek öncesi eğitim ve staj, fiili süre hesabında dikkate alınmaz. Vekâlet ilişkisinde çoğunlukla rücu, acente takibi, icra ve ceza davalarıyla ilgilenenler ile sigorta hukuku dışında danışmanlık hizmeti verenlerin bu faaliyetleri deneyim şartının belirlenmesinde kabul edilmez.
d) Öğretim üyelerinin sigorta hakemliğine ilişkin yeterliliği; sigortacılıkla ilgili çalışmaları ve yayınları ile verdiği dersler göz önünde bulundurularak değerlendirilir.
e) Zorunlu haller nedeniyle (askerlik, doğum, hastalık ve benzeri sebeplerle ücretsiz izin, resmi görev, yurt dışı yüksek lisans) mesleki faaliyete ara verilmiş olması deneyime etki edecek şekilde ara verilmiş sürelerden sayılmaz. Zorunlu haller nedeniyle ara verme süresi her hâlükârda 2 yılı aşamaz.
f) Zorunlu haller dâhil sigorta hukukunda kesintisiz 3 yıl ve üzeri ara verme, sigortacılıkta ise kesintisiz 5 yıl ve üzeri ara verme, mesleki deneyime etki edecek süre olarak kabul edilir.
g) İtiraz hakem heyetinde yer alacaklarda aranacak deneyim süresi sigorta hukuku için en az on yıl sigortacılık için en az on iki yıl olarak uygulanır.”
Sigorta Hakemliği Sınavı İle İlgili Yeni Düzenleme
Değişiklik Yönetmeliğinin 5. maddesi ile Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğinin 13. maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
“Sigorta hakemliği sınavı
MADDE 13/A –
(1) Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olanlar sigorta hakemliği için Komisyona başvurabilir. Sınav, itiraz hakem heyetinde yer almak isteyenler ile diğer hakem adayları için ayrı ayrıyapılır. Bakanlık, gerek görülen hâllerde sigorta hakemleri için sınav mecburiyetini kaldırabilir.
(2) Sınava başvuru için sunulan belgelerin güncel olması gerekmekte olup daha önce başvurulan hakemlik sınavları için verilmiş olan belgeler dikkate alınmaz. Adaylar öncelikle başvuru için gerekli şartları taşıdıklarını gösterir aşağıda yer alan belgeleri Sigorta Tahkim Komisyonuna sunar:
a) Sigorta Tahkim Komisyonu internet sitesinden indirilen başvuru formu.
b) Özet olarak özgeçmişi belirtir imzalı beyan.
c) Deneyim şartının belirlenmesi için, ilgili kuruluşta çalıştığına ilişkin sosyal güvenlik kaydı yanında, kuruluşta çalıştığı dönemlerde hangi görevleri hangi süreler içinde yaptığını görev, yetki ve sorumluluğu gösterecek şekilde ilgili kuruluşun yetkili temsilcisinin imzasını taşıyan yazı.
ç) En son mezun olunan yüksekokula ait diplomanın noter tasdikli örneği.
d) Konkordato ilan ve iflas etmemiş olduklarına dair belge.
e) 5684 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde belirtilen durumu sağladığına dair imzalı beyanı.
f) 5684 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendindeki suçlardan mahkûm olmadığına dair arşiv kaydını içeren adli sicil belgesi.
g) Nüfus cüzdanı örneği.
ğ) Sigorta hukukunda en az beş yıl veya sigortacılıkta en az on yıl deneyim sahibi olduğunu gösteren belgeler.
h) Serbest çalışan avukatların, takip ettikleri davalara ilişkin mahkeme ve dosya numaraları ile her yıla ait sigorta konulu en az beş davanın tensip zabıtları.
ı) Terör suçlarıyla ilgili hakkında soruşturma bulunmadığına dair savcılıktan alınacak belge.
(3) Sınava girmek isteyen adayların; öncelikle, başvuru için gerekli olan ve ikinci fıkrada belirtilen evrakları Sigorta Tahkim Komisyonuna iletmeleri gerekmektedir.
(4) Sigorta Tahkim Komisyonu başvuruları inceler ve sınava girebileceklere ilişkin nihai karar Aday Değerlendirme Komisyonu tarafından verilir. Aday Değerlendirme Komisyonu tarafından hazırlanan nihai başvuru listesi Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM)’ne bildirilir.
(5) Aday Değerlendirme Komisyonu; Sigorta Tahkim Komisyonundan iki temsilci, SEGEM’den bir temsilci ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigorta Denetleme Kurulu Başkanlığından birer temsilci olmak üzere toplam beş temsilciden oluşur.
(6) İtirazlar Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılır ve Aday Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirilerek karara bağlanır.
(7) Başvurusu kabul edilen adaylar, SEGEM’in internet sitesinde yer alan Sigorta Hakemliği Sınavı Başvuru ve Uygulama Kılavuzunda belirtilen usul ve esaslara göre sınav başvurusunu SEGEM’e yapar.
Sınav kapsamı ve atanma usulü
MADDE 13/B –
(1) Sınav soruları çeşitli üniversitelerin ilgili bölümlerinden temin edilmek suretiyle SEGEM tarafından hazırlanır. Sınav 50 adet çoktan seçmeli (5 seçenekli) sorudan oluşacak olup konu başlıkları ve konu başına soru sayıları aşağıdaki gibidir:
2) Sınav sonuçları SEGEM’in internet sayfasında açıklanır. Sınavda 4 yanlış 1 doğruyu götürecek ve adayın “net doğru” sayısı 2 ile çarpılarak puanı buna göre hesaplanacaktır. Sınav sonucunda 70 ve üzeri puan alan adaylardan puan sıralamasına göre o yıl için Bakanlıkça belirlenen kontenjan kadar aday sınavda başarılı olmuş sayılır. Sınavda başarılı sayılan son aday ile aynı puanı alan aday veya adaylar olması durumunda bu adaylar da sınavda başarılı olmuş sayılır.
(3) Sınavda başarılı olanlar SEGEM tarafından ilan edilir ve başarılı olan adayların listesi Bakanlığa bildirilir. Bakanlığın kabul etmesi halinde, uygun görülenler sigorta hakemliği listesine kaydedilmek üzere Sigorta Tahkim Komisyonuna bildirilir. Burada yer alan usul ve esaslar dışındaki sınava ilişkin kurallar SEGEM’in internet sitesinde yayımlanacak Sigorta Hakemliği Başvuru ve Uygulama Kılavuzunda yer alır.
(4) İtiraz hakem heyeti için başvuru yapılmaması ya da sınavı kazananın olmaması nedeniyle itiraz hakem heyetinin hiç ya da yeterli sayıda oluşturulamaması durumunda Komisyon tarafından itiraz hakem heyetinde yer alabilecek nitelikteki sigorta hakemleri arasından gönüllülük esasına göre Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda yeterli sayıda atama yapılır. Bu şekilde geçici atanan itiraz hakem heyeti hakemlerinin görev süresi, asıl hakem atamasıyla son bulur. Atanan asıl hakemler nedeniyle hangi geçici hakemlerin görevinin biteceği Bakanlıkça yapılacak kura usulüyle belirlenir.
(5) Hakemliğe devam edilebilmesi; Bakanlıkça belirlenecek kriterler çerçevesinde, atanma tarihinden itibaren her beş yılda bir Komisyon Başkanlığının görüşleri de dikkate alınmak suretiyle Bakanlıkça yapılacak değerlendirmeye bağlıdır.
(6) Sigorta hakemleri başka işle iştigal edebilir .”
