YARGITAY 1. CEZA DAİRESİ: Şüpheli/Sanığın Akıl Hastası Olup Olmadığı Hakkında Adli Tıp Raporu Alınmadan Önce Gözlem İhtisas Dairesinde Müşahede Altına Alınması Gerekmektedir. Müşahede Altına Alınmadan Düzenlenen Rapora İtibar Edilemez.

Bilindiği üzere akıl hastalığı kişilerin ceza sorumluluğunu azaltan veya duruma göre tamamen ortadan kaldıran nedendir. Türk Ceza Kanunu’nun 32. maddesinde akıl hastalığı tam ve kısmi akıl hastalığı olarak ikiye ayrılmış; tam bir akıl hastalığı durumuna kişiye ceza verilemeyeceği; kısmi akıl hastalığı halinde ise kişiye ceza verileceği ancak cezada indirime gidileceği düzenlenmiştir.

Kişinin akıl hastası olup olmadığının tespiti ile hastalığının algılama ve irade yeteneği üzerinde ne gibi etkilerinin olabileceğini, davranışlarını ne surette etkilediğini genel olarak belirleme tıbbî bir konu olup uzman kişiler tarafından ortaya konulacaktır. Uygulamada bazen şüpheli/sanığın hakimler/savcılar tarafından, belli bir süre müşahede altına alınması istenmeden, Adli Tıp Kurumu’na sevk edildiği, muayene edilerek akıl hastalığı bulunup bulunmadığı konusunda rapor düzenlenmesi istendiği bilinmektedir.

Yargıtay 1. Ceza Dairesi vermiş olduğu çok sayıda kararında hakimler/savcılar tarafından uygulanan sözü edilen yöntemin doğru olmadığını belirterek şüpheli/sanığın öncelikle Adli Tıp Kurumu’na sevk edilerek Gözlem İhtisas Dairesi’nde müşahede altına aldırıldıktan sonra düzenlenecek raporla birlikte Adli Tıp 4. İhtisas Kuruluna gönderilmesini ve cezai ehliyetini azaltacak veya ortadan kaldıracak şekilde akıl hastalığının bulunup bulunmadığı ile ilgili rapor alınması gerektiğini ifade etmektedir. Müşahede altına alınıp belli bir süre gözlemlenmeden düzenlenecek rapora göre hüküm kurulması halinde ilk derece mahkemelerince verilen kararlar Yargıtay tarafından bozulmaktadır.

EMSAL KARARI 1:

“SANIĞIN İSTANBUL ADLİ TIP KURUMUNA SEVK EDİLEREK GÖZLEM İHTİSAS DAİRESİNDE MÜŞAHADE ALTINA ALDIRILDIKTAN SONRA DÜZENLENECEK RAPORLA BİRLİKTE ADLİ TIP 4. İHTİSAS KURULUNA GÖNDERİLEREK” CEZAİ EHLİYETİNİ AZALTACAK VEYA ORTADAN KALDIRACAK ŞEKİLDE AKIL HASTALIĞININ BULUNUP BULUNMADIĞI” İLE İLGİLİ RAPOR ALINMASI iki dairece düzenlenen raporlar arasında çelişki çıkması halinde ise aldırılan raporla birlikte sanık Adli Tıp Üst Kuruluna gönderilerek muayenesi sağlandıktan sonra “cezai ehliyetinin bulunup bulunmadığı” ile ilgili olarak Adli Tıp Üst Kurulundan rapor alınarak rapor sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayini gerekirken YAZILI ŞEKİLDE MÜŞAHADE ALTINA ALINMAKSIZIN DÜZENLENEN RAPOR İLE YETİNİLEREK hüküm kurulması,” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2020/579 E.,  2020/1662 K., 6/7/2020 T.)

EMSAL KARAR 2:

“BU NEDENLE SANIĞIN ADLİ TAHKİKAT DOSYASI İLE BİRLİKTE ADLİ TIP KURUMUNA GÖNDERİLEREK GÖZLEM İHTİSAS DAİRESİNDE MÜŞAHADEYE TABİ TUTULDUKTAN SONRA, BU DAİRECE DÜZENLENECEK RAPORLA BİRLİKTE 4. İHTİSAS KURULUNA GÖNDERİLEREK SUÇ TARİHİ İTİBARİYLE VE HALEN AKLİ DURUMU, CEZAİ EHLİYETİ KONUSUNDA 5237 SAYILI TCK’NİN 32. MADDESİ KAPSAMINDA RAPOR ALDIRILMASI, alınan raporlar arasında çelişki bulunması halinde, bu çelişkinin de giderildikten sonra sonucuna göre hukuki durumunun değerlendirilmesi yerine, eksik soruşturma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması,” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2019/5349 E.,  2019/10328 K., 3/7/2020 T.)

EMSAL KARAR 3:

“SANIK İSTANBUL ADLİ TIP KURUMUNA SEVK EDİLEREK GÖZLEM İHTİSAS DAİRESİNDE MÜŞAHADE ALTINA ALDIRILDIKTAN SONRA DÜZENLENECEK RAPORLA BİRLİKTE ADLİ TIP 4. İHTİSAS KURULUNA GÖNDERİLEREK “CEZAİ EHLİYETİNİ AZALTACAK VEYA ORTADAN KALDIRACAK ŞEKİLDE AKIL HASTALIĞININ BULUNUP BULUNMADIĞI” İLE İLGİLİ RAPOR ALINMASI iki dairece düzenlenen raporlar arasında çelişki çıkması halinde ise aldırılan raporla birlikte sanık Adli Tıp Üst Kuruluna gönderilerek muayenesi sağlandıktan sonra “cezai ehliyetinin bulunup bulunmadığı” ile ilgili olarak Adli Tıp Üst Kurulundan rapor alınarak rapor sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayini gEREKİRKEN YAZILI ŞEKİLDE MÜŞAHADE ALTINA ALINMAKSIZIN DÜZENLENEN RAPOR İLE YETİNİLEREK HÜKÜM KURULMASI,” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2020/2652 E.,  2020/1661 K., 6/7/2020 T.)

EMSAL KARAR 4:

“SANIK …’NUN İSTANBUL ADLİ TIP KURUMUNA SEVK EDİLEREK GÖZLEM İHTİSAS DAİRESİNDE 04/12/2017 GİRİŞ VE 06/12/2017 ÇIKIŞ TARİHLERİ ARASINDA MÜŞAHADE ALTINA ALINDIĞI VE CEZAİ SORUMLULUĞUNUN TAM OLDUĞUNA İLİŞİN RAPOR ALINDIĞI ANLAŞILMAKLA; İLGİLİ RAPOR İLE BİRLİKTE ADLİ TIP 4. İHTİSAS KURULUNA GÖNDERİLEREK” CEZAİ EHLİYETİNİ AZALTACAK VEYA ORTADAN KALDIRACAK ŞEKİLDE AKIL HASTALIĞININ BULUNUP BULUNMADIĞI ” İLE İLGİLİ RAPOR ALINMASI İKİ DAİRECE DÜZENLENEN RAPORLAR ARASINDA ÇELİŞKİ ÇIKMASI HALİNDE İSE ALDIRILAN RAPORLA BİRLİKTE SANIK ADLİ TIP ÜST KURULUNA GÖNDERİLEREK MUAYENESİ SAĞLANDIKTAN SONRA “CEZAİ EHLİYETİNİN BULUNUP BULUNMADIĞI” İLE İLGİLİ OLARAK ADLİ TIP ÜST KURULUNDAN RAPOR ALINARAK RAPOR SONUCUNA GÖRE SANIĞIN HUKUKİ DURUMUNUN TAYİNİ GEREKİRKEN yazılı şekilde eksik rapor ile yetinilerek hüküm kurulması,” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2020/729 E.,  2020/1658 K., 6/7/2020 T.)

EMSAL KARAR 5:

“Balıkesir Atatürk Şehir Hastanesinin düzenlediği raporda, cezai ehliyetini ortadan kaldıracak ve etkileyecek bir rahatsızlığı olmadığı belirlenen sanığın, aşamalardaki savunmaları, meydana gelen olayın niteliği dikkate alınarak suçu işlediği sırada ve halen akli durumu ve cezai ehliyeti konusunda, ADLİ TIP KURUMUNA SEVK EDİLEREK, GÖZLEM İHTİSAS DAİRESİNDE MÜŞAHEDEYE TABİ TUTULUP, KARAR VERMEYE YETKİLİ 4. İHTİSAS KURULUNDAN 5237 SAYILI TCK.NİN 32. MADDESİ YÖNÜNDEN RAPOR ALINMASI, raporlar arasında çelişki bulunması halinde Adli Tıp Kurumu Üst Kurulunda sanığın bizzat muayene edilerek, alınacak rapor sonucuna göre hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, Balıkesir Atatürk Şehir Hastanesince düzenlenen rapor ile yetinilerek hüküm kurulması,” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2020/369 E.,  2020/1685 K., 7/7/2020 T.)

Bilgilerinize sunarız.